Tom Fritz adlı araştırmacı, müziğin evrensel özelliklerinin olup olmadığını tespit etmek için en iyi yolun, günümüzün müziğini hiç duymamış ve modern dünya ile hiçbir irtibatı olmayan insanlara dinletip, onların tepkilerini almak olduğunu düşünüyor. Fritz ve arkadaşları böyle bir grubu, Kamerun’un kuzeyinde Mandara dağlarında buluyor. Mafa adındaki bu Afrika kabilesi, o güne kadar modern
dünyanın müziğini hiç duymamış ve kabilenin üyeleri hayatlarında hiç radyo dinlememiş. Fakat müzik onların yaşamlarının önemli bir parçası. Kendi müziklerini her gün barınaklarında, pazar yerlerinde icra ediyorlar. Demirden ve bir çeşit mumdan yaptıkları flüte benzer, ancak tek bir ses çıkaran bir müzik aleti kullanıyorlar. Müzikleri tamamen enstrümantal ve şarkı söylemiyorlar.
Fritz, kabilenin üyelerine batı müziği kurallarına göre mutluluk, üzüntü ve korku duygularını vurgulayan üç farklı müzik parçası dinletiyor. Yerliler müzikleri dinledikten sonra; onlara mutlu, üzgün ve korkmuş bir kadının yüz ifadelerini anlatan fotoğraflar gösterip duydukları müziğin hangi fotoğrafı çağrıştırdığını soruyor. Batı müziğini hayatlarında duymamış Mafalar, bir batılının neşeli olarak nitelediği parçayı neşeli bulurken, bir batılının hüzünlü olarak tanımladığı parçayı ise hüzünlü buluyor.
Mafalarla elde edilen bu sonuçlar müziğin kültürden etkilenmekle birlikte gerçekten evrensel bazı yanlarının oluğunu kanıtlıyor.
Bahri Karaçay’ın Müzik ve Beyin makalesinden alınmıştır.
