Kanserin genetik haritasının çıkarılması sayesinde kansere neden olan mekanizmalar saptanmış, bu sayede bunların hedeflenebilmesi mümkün hale gelmiştir. Akıllı (hedefli) tedaviler ise hücrenin kanserleşmesine sebep olan mekanizmayı hedef alarak etki etmektedir. Hedefli tedavilerdeki en büyük gelişmeler akciğer kanseri, malignmelanom gibi çok hızlı ilerleyen kanserlerde sağlandı. Örneğin akciğer kanserinde, kanserli dokunun gen yapısında değişiklik (mutasyon) saptanırsa, kemoterapiye gerek olmaksızın bu gen değişikliklerini hedefleyen tablet şeklindeki ilaçlarla hastalık kontrolü sağlanabiliyor. Üstelik bu ilaçların etkinliği kemoterapiden daha yüksek oluyor. Bu tedavilerle %80’lere varan başarı elde edilmekteyken, kemoterapi ile bu ancak %30’larda kalıyor. Kemoterapi vücutta hızlı çoğalan tüm hücrelere etkilidir ve yan etkilerini de bu yolla gösterir. Saç ve kıl hücreleri, sindirim ve solunum sistemini örten hücreler, kan hücreleri vücudumuzda hızlı çoğalan hücrelerdendir. Kemoterapi alan hastalarda ağızda aftlar, bulantı, kusma, kan sayımın düşmesi bu nedenle olur. Öte yandan destek ilaçlarla bulantı, kusma ağız yarası gibi yan etkiler azalmakta, kemoterapi sırasında kullanılan özel başlıklarla saç dökülmesinin önüne geçilebilmektedir.
Ancak özellikle belirtilmelidir ki, her hasta ve kanser tipi akıllı (hedefli) ilaçlara uygun değildir. Ancak kanserli dokudan veya kandan 
yapılan incelemelerde uygun genetik mutasyonu tesbit edilen hastalarda etkilidir ve uygulanabilir.
Doç.Dr Özlem Sönmez
Tıbbi Onkoloji Uzmanı
mavi lotus 